Thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ, bác sĩ sẽ chẩn đoán được chất lượng của tinh trùng và tinh dịch, từ đó đánh giá được sức khỏe sinh sản của nam giới. Đồng thời đưa ra tư vấn can thiệp kịp thời, tránh ảnh hưởng tới hạnh phúc hôn nhân sau này.
1. Tinh dịch đồ là gì?
Tinh dịch đồ (hay phân tích tinh dịch – semen analysis) là xét nghiệm cận lâm sàng quan trọng giúp đánh giá chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản của nam giới. Đây là bước đầu tiên và không thể thiếu trong quá trình tầm soát hiếm muộn ở các cặp đôi mong con.
Xét nghiệm này giúp bác sĩ biết được:
- Số lượng tinh trùng có đủ hay không
- Tinh trùng di động thế nào
- Hình dạng có bình thường không
- Có dấu hiệu nhiễm trùng hay bất thường nào khác không
Xét nghiệm tinh dịch đồ cho biết sức khỏe sinh sản của nam giới ở mức tốt hay xấu
2. Khi nào nên làm tinh dịch đồ?
Nam giới nên xét nghiệm tinh dịch đồ trong các trường hợp:
- Sau 6 – 12 tháng quan hệ đều đặn không dùng biện pháp tránh thai mà chưa có con
- Có tiền sử quai bị, tinh hoàn ẩn, giãn tĩnh mạch thừng tinh
- Tiền sử chấn thương cơ quan sinh dục
- Làm xét nghiệm hỗ trợ sinh sản (IUI, IVF…)
3. Quy trình làm tinh dịch đồ
Quy trình xét nghiệm tinh dịch đồ thường gồm 3 bước:
Bước 1: Chuẩn bị trước khi xét nghiệm
- Kiêng xuất tinh từ 2 – 5 ngày
- Không uống rượu, bia, hút thuốc trước 3 – 5 ngày
- Hạn chế stress, làm việc quá sức
- Không dùng thuốc/hóa chất ảnh hưởng đến tinh trùng nếu không cần thiết
Bước 2: Lấy mẫu tinh dịch
- Lấy mẫu bằng tay tại phòng chuyên biệt của phòng khám/lab
- Mẫu cần được đưa đến phòng xét nghiệm trong vòng 30 – 60 phút nếu lấy tại nhà
- Mẫu phải được lấy bằng lọ vô trùng, không dùng bao cao su thông thường
Bước 3: Phân tích mẫu tinh dịch
- Đo thể tích, độ pH, độ nhớt
- Đếm số lượng tinh trùng (mật độ)
- Kiểm tra khả năng di động, sống, hình dạng tinh trùng
- Phát hiện bạch cầu, vi khuẩn nếu có
Tại IVF An Việt quy trình lấy mẫu riêng tư chuyên nghiệp
4. Cách đọc kết quả tinh dịch đồ
Dưới đây là các thông số thường gặp trong kết quả và cách hiểu:
|
Chỉ số |
Giá trị bình thường theo WHO 2010 |
Ý nghĩa |
| Thể tích tinh dịch |
≥ 1.5 ml |
Thể hiện chức năng tuyến sinh dục phụ |
| Mật độ tinh trùng |
≥ 15 triệu/ml |
Số lượng tinh trùng trong 1ml |
| Tổng số tinh trùng |
≥ 39 triệu/lần xuất tinh |
Đủ cho quá trình thụ tinh |
| Tỷ lệ di động (motility) |
≥ 40% (tiến tới ≥ 32%) |
Khả năng di chuyển đến gặp trứng |
| Tỷ lệ sống |
≥ 58% |
Tinh trùng còn sống và hoạt động được |
| Hình dạng bình thường |
≥ 4% |
Tinh trùng có hình thái bình thường |
| pH |
7.2 – 8.0 |
Đánh giá môi trường tinh dịch |
| Bạch cầu |
< 1 triệu/ml |
Nếu cao có thể là nhiễm trùng |
5. Những bất thường có thể gặp trong tinh dịch đồ
Tinh trùng ít (oligozoospermia)
- Mật độ dưới 15 triệu/ml
- Có thể do nội tiết, giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhiễm độc tố
Tinh trùng yếu (asthenozoospermia)
- Tỷ lệ di động thấp dưới 40%
- Gây khó khăn trong việc tinh trùng tiếp cận trứng
Tinh trùng dị dạng (teratozoospermia)
- Tỷ lệ tinh trùng hình dạng bình thường dưới 4%
- Có thể do di truyền, môi trường, thuốc
Không có tinh trùng (azoospermia)
- Không phát hiện tinh trùng trong tinh dịch
- Cần làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu để phân biệt tắc nghẽn hay do tinh hoàn không sản xuất
6. Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả tinh dịch đồ
- Lối sống: Hút thuốc, rượu bia, ma túy, stress kéo dài
- Bệnh lý: Quai bị, giãn tĩnh mạch thừng tinh, tiểu đường
- Thuốc: Một số thuốc điều trị huyết áp, trầm cảm, hóa trị
- Môi trường: Nhiệt độ cao, tiếp xúc hóa chất độc hại
7. Cần làm gì khi kết quả tinh dịch đồ bất thường?
- Không nên hoảng loạn: Một lần xét nghiệm bất thường chưa đủ kết luận
- Làm lại sau 2 – 3 tuần: Trong điều kiện lý tưởng
- Thăm khám chuyên khoa nam học: Để tìm nguyên nhân và điều trị
- Thay đổi lối sống: Ngưng rượu, thuốc lá, ăn uống lành mạnh
- Dùng thuốc hoặc can thiệp nếu cần: Có thể điều trị nội khoa, phẫu thuật hoặc hỗ trợ sinh sản (IUI/IVF/ICSI)
8. Tinh dịch đồ và khả năng có con
Kết quả tinh dịch đồ không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tự nhiên có con mà còn quyết định hướng điều trị hiếm muộn:
- Tinh dịch tốt: có thể thụ thai tự nhiên hoặc bơm IUI
- Tinh dịch yếu, dị dạng nhiều: cần can thiệp ICSI
- Không có tinh trùng: cần xét nghiệm tìm nguyên nhân hoặc xin tinh trùng
Nam giới trước khi kết hôn nên làm xét nghiệm tinh dịch đồ để kiểm tra chất lượng tinh trùng
9. FAQ – Câu hỏi thường gặp
1. Tinh dịch đồ có đau không?
Không. Tại IVF An Việt, việc lấy mẫu thường bằng tay trong phòng riêng tư, không gây đau đớn thể chất.
2. Làm tinh dịch đồ bao lâu có kết quả?
Thông thường từ 1 – 3 giờ sau khi lấy mẫu. Một số trung tâm có thể trả kết quả trong ngày.
3. Có cần nhịn ăn trước khi làm tinh dịch đồ không?
Không. Nhưng nên kiêng xuất tinh và tránh chất kích thích 3 – 5 ngày trước xét nghiệm.
4. Làm tinh dịch đồ bao nhiêu tiền?
Chi phí xét nghiệm tinh dịch đồ tại IVF An Việt khoảng 400.000 VNĐ. Tùy từng cơ sở y tế mà sẽ có mức dao động khác nhau.
5. Tinh dịch đồ có chính xác không?
Có độ chính xác cao nếu tuân thủ đúng quy trình. Đôi khi cần làm lại để đảm bảo tính nhất quán.
10. Tổng kết
Tinh dịch đồ là xét nghiệm cơ bản nhưng có giá trị chẩn đoán cao trong quá trình đánh giá khả năng sinh sản nam giới. Hiểu đúng – đọc đúng – hành động đúng sẽ giúp tăng cơ hội có con và tiết kiệm thời gian điều trị.
Nam giới trong hành trình mong con đừng ngại xét nghiệm này. Đó là bước đầu – và cũng là bước dũng cảm – để mở ra hành trình cha mẹ.
Để đặt lịch khám tại Trung tâm HTSS IVF An Việt, quý khách vui lòng gọi HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.
TRUNG TÂM HỖ TRỢ SINH SẢN IVF AN VIỆT
Hotline: 086.792.5665
Địa chỉ: 1E Trường Chinh, Thanh Xuân, Hà Nội
Website: https://ivfanviet.com/
Fanpage: https://www.facebook.com/ivfanviet.sinhconkhoemanh
